Muziekrechten komen de laatste jaren steeds vaker in het geding. Iedereen luistert naar muziek, of het nou via radio is, tijdens het winkelen, of via streamingsdiensten Spotify of Apple Music. Stel dat u een lied maakt na geïnspireerd te zijn door een lied dat u heeft gehoord, heeft u dan het auteursrecht? Mag iedereen uw lied zomaar gebruiken als u het besluit het te delen via sociale mediakanalen zoals TikTok en Instagram? In dit artikel wordt het auteursrecht op muziekwerken besproken en wordt er ingegaan op het belang van originaliteit.
Wat zijn mijn muziekrechten?
Het auteursrecht is een uitsluitend recht dat toekomt aan de maker van een werk om zijn werk openbaar te maken en te verveelvoudigen.[1] Dit betekent dat u, in beginsel, de enige bent die rechtmatig het werk mag publiceren en delen.
Wanneer beschermt de auteurswet uw werk? Indien uw werk origineel en persoonlijk is. Het werk moet zintuigelijk waarneembaar zijn: het is te zien, te lezen of te horen en het werk mag niet gaan om een nieuw product of proces. Daarvoor geldt namelijk het octrooirecht.
Het auteursrecht wordt automatisch gevestigd. Op het moment dat u het werk gemaakt heeft, is het auteursrecht van toepassing. U moet uw auteursrecht echter wel kunnen bewijzen. Daarom wordt het aangeraden om uw naam en datum bij uw werk te zetten. Dit kunt u doen door middel van een copyrightteken bij uw werk te plaatsen of uw werk digitaal vast te leggen in het iDEPOT. Dit dient dan als bewijs dat u het werk op een bepaald tijdstip in heeft vervaardigd.
U heeft ook de mogelijkheid om uw rechten volledig of deels over te dragen. U kunt bijvoorbeeld een licentie geven aan een uitgeverij of platenlabel. In een dergelijk geval behoudt u uw auteursrecht, maar heeft de exploitant toestemming om het werk te verspreiden of te kopiëren en ontvangt u als tegenprestatie royalties.
Is mijn werk origineel?
Wanneer is er sprake van een origineel werk? Er is sprake van origineel werk indien het werk ontstaan is door eigen, subjectieve keuzes. Het werk mag dus niet lijken op een werk van een ander. Dit is in het kader van muziek lastig aangezien de bouwblokken voor het gros van muziek, bijvoorbeeld popmuziek, uit dezelfde akkoordenprogressie bestaat. Melodieën kunnen snel op elkaar lijken doordat ze hetzelfde genre hebben. Daarnaast is heel veel muziek al gemaakt. Dus hoe weet u dan zeker dat u geen plagiaat pleegt.
In verschillende zaken zoals die van Marvin Gaye v. Ed Sheeran of Led Zeppelin v. Spirit oordeelde de Amerikaanse rechter doorgaans dat er geen sprake is van auteursrechtschending omdat er aan de akkoordenprogressies op zichzelf geen auteursrechten te ontlenen zijn. Kenmerkende melodieën of fonogrammen die herkenbaar zijn, zoals een basslijn of gitaarsolo of gezongen tekst, kunnen wel auteursrechtelijk beschermd zijn. Om deze samples of fonogrammen te gebruiken, is toestemming vereist. Hetzelfde geldt voor de liedtekst. Dit geldt echter niet voor werken die tot het publieke domein behoren. Dit zijn werken waarvan het auteursrecht is verlopen, meestal 70 jaar na de dood van de auteur, en die daardoor vrij door iedereen gebruikt kunnen worden.
Wat kan ik doen met mijn auteursrecht?
Met uw auteursrecht heeft u het exclusieve recht om uw werk openbaar te maken. Dat wil zeggen dat u een kopie van het geheel of gedeelte van het werk openbaar mag maken. U heeft ook het exclusieve recht om uw werk, dan wel de opvoering of gebruik ervan te verhuren, uit te lenen en uit te zenden. Verder heeft u het recht om uw werk te verveelvoudigen, hiermee wordt bedoeld het vertalen, verfilmen het gebruik in een film of toneel en het nabootsen van uw werk. Hieruit vloeit voort dat u een verbodsrecht heeft waarmee u anderen kan verbieden tot de openbaarmaking of de verveelvoudiging van uw werk.
Conclusie
Als maker van een muziekwerk geniet u automatisch auteursrecht vanaf het moment dat uw werk origineel en zintuiglijk waarneembaar is. Dit recht geeft u de exclusieve bevoegdheid om uw werk te publiceren, kopiëren, verhuren, of te gebruiken in andere creatieve vormen zoals films of theater.
In geval van twijfel over de originaliteit en daarmee mogelijke schending van het auteursrecht van een ander, kan juridische toetsing uitkomst bieden, zoals blijkt uit bekende rechtszaken waarbij nuances rondom akkoorden en melodieën worden beoordeeld. Voor werken die tot het publieke domein behoren, gelden geen auteursrechten meer, wat hun vrij gebruik toelaat.
Heeft u ook vragen omtrent auteursrecht? Wij zijn u graag van dienst. Neem vandaag nog contact met ons op via info@amice-advocaten.nl of 030 – 2300 230.
[1] Art 1 Auteurswet